ETLİ LAHANA DOLMASI, ƏTLİ KƏLƏM DOLMASI azerbaycan mutfağı

Memleketi özledim mi ? Özledim....

Bundan tam bir yıl önce bu günkü gün köyde, lezzetleri lezzet üstüne yemekler önümde, özlediklerim etrafımda yani benim adım şımarık ve Mutluluktu.

Asıl çocuklar! Nasıl özlemişlerdi bahçeyi, dışarıda oynamayı, yemekleri.

Kızım annemin dovga çorbasına oğlum annemin, teyzelerimin yaptığı lahana dolmasına bayılır. Bazen evde dovga çorbasını ( yayla çorbası) yapıyorum, kızım okuldan geldiğinde eve girerken kokuyu his edince
" Ay.. anne ninemin yaptığı çorbadan mı yaptın? Çok teşekkür ederim."

O tadı her zaman bulmak zor elbet, en azından çocuklar unutmasın diye yapıyorum kıvamı annemin yaptığına benzemese de..

Bu arada oğlumun sevdiklerini de yapıyorum. LAHANA Dolması mesela.
Anne, oğul bayılırız bu yemeye. Üzerine katı yoğurt da dökünce..... Harika oluyor...

Hep çocuklar seçicidir derler. Bunu kızım için söylerim ama ben oglum için bu lafı hiç söylemedim ve bu tarifi yazmayı düşündüğümden  bu yana hep aklımda bu konu.


Bu güne kadar düşünemedim bu konuyu. Oğluşumun bir iki yemek hariç, yemediği yemek yokmuş...)))

Çocuklar sevmez patlıcan, lahana, fasulye, yaprak dolması, yoğurt.... Canım oğluşum bunların hepsini çok seviyor.
Patlıcan kavurmaya, İmambayıldıya, Fasulye kavurması, sulu fasulye, lahana dolması, yaprak sarması, biber dolması, etli domates dolması.....hepsini ve annesi kılıklı hepsinin üzerine de yoğurt dökerek yer.. Ay aklıma bile gelemeyecek yemekler var onun sevdiği...

Canım benim ben sana haksızlık mı ettim bu güne kadar?...))))

( " Oğluşum şimdi site sana meraklı gelmiyor ama eminim yıllar sonra, inşallah Üniversite yıllarında annem neler yapmıştı, onun yemeklerini çok özledim der, merak eder siteyi ziyaret edecek olursan bu notumu oku " yemek seçmediğin için sana çok teşekkür ederim. Bunu da benim, senin 12 yaşında olduğun zaman fark ettiğim için de beni affet..Olur mu? "

Lahana dolması Azerbaycan mutfağında sık yapılan yemektir. Özellikle de etli yapılır çünkü etsiz dolmaya azeriler "Yalancı Dolma" diyorlar.  Yani yalandan doldurulmuş, et olmayınca kandırılmışsın oluyor.

 Benim yaptığım iyi olurmu bilmiyorum ama teyzelerim, annemler, hele de ablam yapınca yemede yanında yat oluyor. Ne hikmetse ben aynı kıvamı tutturamıyorum, ya da tutuyor benim haberim yok.

Oğluşumda her halde o yüzden bizimkilerin yaptıklarını çok seviyor. Ben yapınca da itiraz etmiyor garibim . Lahana dolması olsun da nasıl olursa olsun diyordur her halde.

Lahana dolmasının püf noktalarından birisi;

Lahananın sert değil yumuşak olması gerek. Lahananın yumuşak olmasını nereden anlarız. Lahanayı elimize alır  karpuzu kontrol edercesine kontrol ederiz.
Karpuzdan sert ses gelince iyidir deriz, lahanadan da içi boş bir davul sesi gelmesi gerek dolmalık olması için. O zaman yaprakları iyi açılır, dolması yumuşak oluyor.

Sert lahana turşu için, yumuşak yani içi boş gibi olan lahanada dolma için iyi oluyor.

Bunu en iyi annem yapardı. Pazara gidiyoruz ve annem lahana alacak.

Evden direk "ayyyy" diyerek gidiyorduk çünkü annem pazardaki tüm lahanacıyı dolaşacak ve tüm lahanaları eline alıp, boş mu değil mi diye kontrol edecekti. Tüm pazar ehli de bize bakacaktı. Kabus gibi gelirdi.

Düşünsenize tüm pazar bize bakacak, tezgahtaki gençlerin " Teyze gel gel  lahananın en güzel bizde"
" Teyze bak o kızlar için bedava da veririz lahanayı"
" Teyze bu karpuz değil lahana ne diye vuruyorsun hepsinin sırtına" diye laf atacaklar, bizde " Anne hadi da yeter!  adamlar bize bakıyor bir an önce çıkalım bu lahanacı sırasından " der annemin eteğinden çeke çeke  çıkarmaya uğraşırdık.  Şimdi bakıyorum benim çocuklar da aynı.
Bende aynısını yapıyorum, benim çocuklarım da bana aynı tepkiyi gösteriyorlar.

Hemde Amerika da, pazar anlayışının olmadığı, sadece marketin soğuk buzdolabı bölümünde bulunan, taş gibi olan lahanaya uyguluyorum ben bu testi.

Hala bulamadım ama denemekten de vaz geçmiyorum. Belki bir gün anlayışım var ya .
Umut fakirin ekmeği misali..)))

  Yumuşak, içi boş lahana bulmasak da sert olanı lahana dolmasını yapmaya engel değil.
Sadece yapmamız gereken yaprakları kaynar suda 2 dakika yerine 3 dakika kaynatırız olur biter.

Tarif şöyle

 Malzemeler:

• 1 adet beyaz lahana
• yarım kg yağlı kıyma (yağsız da olur)
• 2 adet büyük soğan
• 1 su bardağının üzerinden 1 yemek kaşığı eksik dolmalık pirinç
• 3-4yemek kaşığı sıvı yağ (veya 2-3 yemek kaşığı tereyağı)
• 1,5 yemek kaşığı domates salçası ( olmasa üzerine domates rendelersiniz)
• tuz, karabiber
• varsa yeşil nane, reyhan, maydanoz ( azerice petruşka), dereotu ( azerice şüyüd)

• yoksa bunların kurutulmuşu da olur.
• 
  

 Hazırlanması:

• 
  
• Lahanaların kabukları teker teker ayrılır. Tencerede yarım litre ve1 yemek kaşığı tuz birlikte kaynatılır. Kaynayan suya lahananın yapraklarından 2-3 tanesini atın kapağını kapatın ve 2 dakika kaynatın. Lahananın tüm yaprakları bitene kadar bu işlemi devam ettirin. En sonda kalan küçük yaprakları da haşlayın ikisini birleştirerek kullanırsınız ya da tencerenin alt kısmına yerleştirirsiniz.
• 
  
• Yaprakların soğmasını beklerken dolmanın içini hazırlıyoruz. Soğanları rendeliyoruz rendenin en küçük delikleri olan tarafında. (Robotu olanlar robottan geçirebilir soğanları).  
• Pirinç yıkanır.
• Eti derin karıştırma kabına alıyoruz ve üzerine çekilmiş sogan,yıkanmış pirinç, ince kıyılmış yeşillikler, salca, yag, tuz, karabiber. eklenir hamur yoğurur gibi 5 dakika yoğrulur. ( yeşillikler yoksa kuru baharatları ekliyoruz)
• Lahana yapraklarının orta kısmında sert damar kısmını kesiyoruz. Yani lahana yaprağını ortadan ikiye kesince ortada kalan sert kısmı da kesiyoruz ve tencerenin altına dizmek için saklıyoruz.
• Karıştırdığımız etli harçtan bir miktar yaprağın kenarına koyuyoruz kenarlarını içe doğru katlıyoruz ve öne doğru yuvarlıyoruz halı büker gibi hafif sıkı şekilde pişerken açılmasın diye.
•  Tüm yapraklar bitince kalan küçük, yırtılmış yaprakları dolmayı yapacağımız tencerenin içine diziyoruz. Sonra dolmaları yan yana tencereye diziyoruz.

• Dolmaların üzerine rendelenmiş bir adet domates ekliyoruz. Domates kullanmak istemeyen, domatesi olmayan 1 kaşık salçanı suda eritip ekleye bilir.
• Dolmaların suda kaynarken dağılmamaları için ve de yaprakların açılmaması için dolmaların üzerine her tarafını kaplayacak bir tabak yerleştiriyoruz.
• Üste koyduğumuz tabağın üzerine çıkacak kadar  ılık su ekliyoruz.
• Önce yüksek ateşte, suyu üst kısımdan çekilince orta ateşte, pirinçler ve etler yumuşayıncaya kadar pişiriyoruz.
• Nereden bilelim piştiğini diyorsanız bu süre yaklaşık 45 dakika ve hatta 50 dakika oluyor. Suyunu kontrol edin tencerenin dibinde hafif  su kalması gerek.

Yoğurtla servis edin harika oluyor. Oglum`la ben tavsiye ediyoruz bir lahana dolmasının doktoru ve hastası olarak
Afiyet olsun!