16 Eylül 2011

ETLİ LAHANA DOLMASI, ƏTLİ KƏLƏM DOLMASI azerbaycan mutfağı




Memleketi özledim mi ? Özledim....
Bundan tam bir yıl önce bu günkü gün köyde, lezzetleri lezzet üstüne yemekler önümde, özlediklerim etrafımda yani benim adım şımarık ve Mutluluktu.
Asıl çocuklar! Nasıl özlemişlerdi bahçeyi, dışarıda oynamayı, yemekleri.

Kızım annemin dovga çorbasına oğlum annemin, teyzelerimin yaptığı lahana dolmasına bayılır. Bazen evde dovga çorbasını ( yayla çorbası) yapıyorum, kızım okuldan geldiğinde eve girerken kokuyu his edince
" Ay.. anne ninemin yaptığı çorbadan mı yaptın? Çok teşekkür ederim."
O tadı her zaman bulmak zor elbet, en azından çocuklar unutmasın diye yapıyorum kıvamı annemin yaptığına benzemese de..
Bu arada oğlumun sevdiklerini de yapıyorum. LAHANA Dolması mesela.
Anne, oğul bayılırız bu yemeye. Üzerine katı yoğurt da dökünce..... Harika oluyor...


Hep çocuklar seçicidir derler. Bunu kızım için söylerim ama ben oglum için bu lafı hiç söylemedim ve bu tarifi yazmayı düşündüğümden  bu yana hep aklımda bu konu.


Bu güne kadar düşünemedim bu konuyu. Oğluşumun bir iki yemek hariç, yemediği yemek yokmuş...)))
Çocuklar sevmez patlıcan, lahana, fasulye, yaprak dolması, yoğurt.... Canım oğluşum bunların hepsini çok seviyor.
Patlıcan kavurmaya, İmambayıldıya, Fasulye kavurması, sulu fasulye, lahana dolması, yaprak sarması, biber dolması, etli domates dolması.....hepsini ve annesi kılıklı hepsinin üzerine de yoğurt dökerek yer.. Ay aklıma bile gelemeyecek yemekler var onun sevdiği...

Canım benim ben sana haksızlık mı ettim bu güne kadar?...))))

( " Oğluşum şimdi site sana meraklı gelmiyor ama eminim yıllar sonra, inşallah Üniversite yıllarında annem neler yapmıştı, onun yemeklerini çok özledim der, merak eder siteyi ziyaret edecek olursan bu notumu oku " yemek seçmediğin için sana çok teşekkür ederim. Bunu da benim, senin 12 yaşında olduğun zaman fark ettiğim için de beni affet..Olur mu? "

Lahana dolması Azerbaycan mutfağında sık yapılan yemektir. Özellikle de etli yapılır çünkü etsiz dolmaya azeriler "Yalancı Dolma" diyorlar.  Yani yalandan doldurulmuş, et olmayınca kandırılmışsın oluyor.
 Benim yaptığım iyi olurmu bilmiyorum ama teyzelerim, annemler, hele de ablam yapınca yemede yanında yat oluyor. Ne hikmetse ben aynı kıvamı tutturamıyorum, ya da tutuyor benim haberim yok.

Oğluşumda her halde o yüzden bizimkilerin yaptıklarını çok seviyor. Ben yapınca da itiraz etmiyor garibim . Lahana dolması olsun da nasıl olursa olsun diyordur her halde.

Lahana dolmasının püf noktalarından birisi;
Lahananın sert değil yumuşak olması gerek. Lahananın yumuşak olmasını nereden anlarız. Lahanayı elimize alır  karpuzu kontrol edercesine kontrol ederiz.
Karpuzdan sert ses gelince iyidir deriz, lahanadan da içi boş bir davul sesi gelmesi gerek dolmalık olması için. O zaman yaprakları iyi açılır, dolması yumuşak oluyor.



Sert lahana turşu için, yumuşak yani içi boş gibi olan lahanada dolma için iyi oluyor.
Bunu en iyi annem yapardı. Pazara gidiyoruz ve annem lahana alacak.
Evden direk "ayyyy" diyerek gidiyorduk çünkü annem pazardaki tüm lahanacıyı dolaşacak ve tüm lahanaları eline alıp, boş mu değil mi diye kontrol edecekti. Tüm pazar ehli de bize bakacaktı. Kabus gibi gelirdi.
Düşünsenize tüm pazar bize bakacak, tezgahtaki gençlerin " Teyze gel gel  lahananın en güzel bizde"
" Teyze bak o kızlar için bedava da veririz lahanayı"
" Teyze bu karpuz değil lahana ne diye vuruyorsun hepsinin sırtına" diye laf atacaklar, bizde " Anne hadi da yeter!  adamlar bize bakıyor bir an önce çıkalım bu lahanacı sırasından " der annemin eteğinden çeke çeke  çıkarmaya uğraşırdık.  Şimdi bakıyorum benim çocuklar da aynı.
Bende aynısını yapıyorum, benim çocuklarım da bana aynı tepkiyi gösteriyorlar.
Hemde Amerika da, pazar anlayışının olmadığı, sadece marketin soğuk buzdolabı bölümünde bulunan, taş gibi olan lahanaya uyguluyorum ben bu testi.
Hala bulamadım ama denemekten de vaz geçmiyorum. Belki bir gün anlayışım var ya .
Umut fakirin ekmeği misali..)))
  Yumuşak, içi boş lahana bulmasak da sert olanı lahana dolmasını yapmaya engel değil.
Sadece yapmamız gereken yaprakları kaynar suda 2 dakika yerine 3 dakika kaynatırız olur biter.
Tarif şöyle


 Malzemeler:

  • 1 adet beyaz lahana
  • yarım kg yağlı kıyma (yağsız da olur)
  • 2 adet büyük soğan
  • 1 su bardağının üzerinden 1 yemek kaşığı eksik dolmalık pirinç
  • 3-4yemek kaşığı sıvı yağ (veya 2-3 yemek kaşığı tereyağı)
  • 1,5 yemek kaşığı domates salçası ( olmasa üzerine domates rendelersiniz)
  • tuz, karabiber
  • varsa yeşil nane, reyhan, maydanoz ( azerice petruşka), dereotu ( azerice şüyüd)
  • yoksa bunların kurutulmuşu da olur.


 Hazırlanması:

  • Lahanaların kabukları teker teker ayrılır. Tencerede yarım litre ve1 yemek kaşığı tuz birlikte kaynatılır. Kaynayan suya lahananın yapraklarından 2-3 tanesini atın kapağını kapatın ve 2 dakika kaynatın. Lahananın tüm yaprakları bitene kadar bu işlemi devam ettirin. En sonda kalan küçük yaprakları da haşlayın ikisini birleştirerek kullanırsınız ya da tencerenin alt kısmına yerleştirirsiniz.

  • Yaprakların soğmasını beklerken dolmanın içini hazırlıyoruz. Soğanları rendeliyoruz rendenin en küçük delikleri olan tarafında. (Robotu olanlar robottan geçirebilir soğanları).  
  • Pirinç yıkanır.
  • Eti derin karıştırma kabına alıyoruz ve üzerine çekilmiş sogan,yıkanmış pirinç, ince kıyılmış yeşillikler, salca, yag, tuz, karabiber. eklenir hamur yoğurur gibi 5 dakika yoğrulur. ( yeşillikler yoksa kuru baharatları ekliyoruz)
  • Lahana yapraklarının orta kısmında sert damar kısmını kesiyoruz. Yani lahana yaprağını ortadan ikiye kesince ortada kalan sert kısmı da kesiyoruz ve tencerenin altına dizmek için saklıyoruz.
  • Karıştırdığımız etli harçtan bir miktar yaprağın kenarına koyuyoruz kenarlarını içe doğru katlıyoruz ve öne doğru yuvarlıyoruz halı büker gibi hafif sıkı şekilde pişerken açılmasın diye.
  •  Tüm yapraklar bitince kalan küçük, yırtılmış yaprakları dolmayı yapacağımız tencerenin içine diziyoruz. Sonra dolmaları yan yana tencereye diziyoruz.


  • Dolmaların üzerine rendelenmiş bir adet domates ekliyoruz. Domates kullanmak istemeyen, domatesi olmayan 1 kaşık salçanı suda eritip ekleye bilir.
  • Dolmaların suda kaynarken dağılmamaları için ve de yaprakların açılmaması için dolmaların üzerine her tarafını kaplayacak bir tabak yerleştiriyoruz.
  • Üste koyduğumuz tabağın üzerine çıkacak kadar  ılık su ekliyoruz.
  • Önce yüksek ateşte, suyu üst kısımdan çekilince orta ateşte, pirinçler ve etler yumuşayıncaya kadar pişiriyoruz.
  • Nereden bilelim piştiğini diyorsanız bu süre yaklaşık 45 dakika ve hatta 50 dakika oluyor. Suyunu kontrol edin tencerenin dibinde hafif  su kalması gerek.


Yoğurtla servis edin harika oluyor. Oglum`la ben tavsiye ediyoruz bir lahana dolmasının doktoru ve hastası olarak
Afiyet olsun!

34 yorum:

  1. Oyy gecenin bu saatinde 00;20 V.A da nasil sicak sicak lahana dolmasi cnaim cekti.
    Benim kucuk oglum eskiden sevmezdi lahan dolmasini ama simdi piser pismez sicak sicak bir tabak yer , aperatif niyetine.
    O nun okul dan dondugu saat a denk getiriyorum sevinsin diye :))) Eline saglik canimm sertte olsa tas gibide olsa lahana buluyoruz ya ona cok sukur ;)

    YanıtlaSil
  2. Çocukların yemek seçmemesinde annenin yemekleri sevdirebilmesi önemli rol oynuyor,demek ki buna dikkat etmişsiniz,ne kadar güzel ileride size teşekkür edecekler.
    Lahana dolmasını bazen zeytinyağlı yapıyoruz ama en lezzetlisi etli olan,ellerinize sağlık.
    http://erguvanvakti.blogspot.com/

    YanıtlaSil
  3. Lahana dolmasına bayılırım,hele etlisi hımmm.Buradakı görüntü iştah kabartan cınsınden,ellerıne saglık canım oğlunla bırlıkte afıyetle yersın inşallah.

    YanıtlaSil
  4. Canim ellerine saglik nefis olmus lahana sarman, asagidaki mangooo yazinda beni cok güldürdü, her yerin kendine has bir anlayis sekli var dimi.
    Sevgiler....

    YanıtlaSil
  5. Sefa hanım inanın bende yazarken içimden gecirdim acaba kalksam yapsam diye. Baktım evde lahana yok. Amerika da yakında bakkal yok ki bi koşu gidib alıb geleyim. evi kilitle arabayı çalıştır. markete git, park et. sepet al, lahana bul, o arada gerek olmayan yiyecekleri gör sepete koy, kasaya gel, hesapı görünce kocammmmm diye geçir içinden, arabay git, çalıştır, eve gel, üstünü çıkar, bak saat kaç olmu, vazgec yemek yapmaktan...
    Ayyy bunları düşününce vazgecdim yapmaktan...
    Ama yakında inşallah.)))
    Benim oglumda bir oturumda 6-7 tane yiyor.
    Sevgiler canım...

    YanıtlaSil
  6. Erguvan Vakti hoş geldin canım. Malesef kızım bu konuda hiç iyi değil. Seciyor hemde çokkk..
    Zeytinyaglı bana nedense agır geliyor. Hiç denemedim. Etli daha çok seviyoruz...
    Sevgiler..

    YanıtlaSil
  7. Heden iştah öyle bri kabardı şu an olsa bilmiyorum kaç tane yerim.

    YanıtlaSil
  8. Anneminkizıyim evet her kes her lafdan bir mana üretiyor malesef.
    Sevgiler canım..

    YanıtlaSil
  9. mmmm:))))enfesss görünüyor,ellerinize sağğlıkk...sabah saabah gözümm gönlüm açıldıı:)
    bizim evde lahaana sarması çok sevilir ve sık sık yapılır,ama etli değil zeytinyağlısı yani,azerilerin dediği gibi yalancı lahana dolması:;)
    sizin tarif de oldukça göz alıcı görünüyor...
    hakkını son zerresine kadar vermişsiniz...
    aşamaları resimlemeniz ayrı bir güzellik:)
    yüreğinize sağlık...
    sevgilerimle...

    YanıtlaSil
  10. Ayşegül`cüm teşekkürler canım. Bir kere den bence seversiniz. Aslında eşim sevmiyor içinde çok et olursa. O yüzden bazen pirincini artırıyorum. sende öğle yapabilirsin.
    Resim çekmeyi seviyorum.
    Nerdeyse fotograf makinesiye yatacagım artık.
    İyi günler canım ..

    YanıtlaSil
  11. ellerine sağlık canım harika bir tarif vermişsin resimlerde çok iyi olmuş ilk deneyecek olanlar için...
    oğluşunuda yanaklarından öpüyorum aferin ona yemek seçmediği için
    çok şanslısınız
    memlekette yenen yemekler gerçekten dahamı lezzetli oluyo ne:?

    YanıtlaSil
  12. Evet fatma hanım memleket yemeyi farkl oluyor. Hem özlediğin elden oluyor hemde sen yapmıyorsun ya o daha da güzel oluyor.
    Evet ben bunu kendisine söylemedim şımarmasın diye. olmadık huyu olur birden diye korkuyorum.

    YanıtlaSil
  13. Günaydin hayirli sabahlar canim ellerine saglik afiyetler olsun.

    YanıtlaSil
  14. Canım benim,memleket başka oluyor değil mi?
    İnsan bazen içinde yaşarken bile özlem duyuyor..
    Ben çocukluğumu özlüyorum bazen,sanki gurbetteymişim gibi hissediyorum..
    Ve zaman tüm hızıyla akııp gidiyor..
    Her anın tadını çıkartmak düşüyor bizlere..
    Oğluna yazdığın not duygulandırdı beni..
    İnşAllah o günleri hep birlikte görürüz:)
    Ayrıca kocaman bir aferin,ne kadar güzel o güzelim yemekleri seve seve yemesi..
    Afiyet şifa olsun..
    Lahana dolması tam bir ziyafet..
    Ellerine,emeğine sağlık canım..
    Muhabbetle..

    YanıtlaSil
  15. ayy bu dolmayı kimde görsem babaannemi özlüyorum. o çok güzel yapardı. ellerine sağlık. Kahve Dükkanı'ndan sevgiler...

    YanıtlaSil
  16. Leyla hanım bende anneannemi hatırlıyorum . O da güzel yapardı. Halen sag şükürler olsun ama yaşlı oldugu için ugraşmıyordur mutfakla. Tamda emin değilim. Bazen gelinlere, kızlara sinirlenip alıyor elinekepceyi..))) Ama ne yapıyor bilmiyorum..))

    YanıtlaSil
  17. Zeliha` cım o kadar yakında gurbetse bu kadar uzagı düşünemiyorum.
    Ogluşuma daha söylemedim bu düşündüklerimi. Şımarır. çünkü bu aralar sımarma zamanları.
    Ama gercekten daha bu yazıyı yazarken aklıma geldi yemek secmemesi. Yani bir çok yemeyi severek yiyor küçüklüğünden beri.
    Şimdi nasılda özledim. Bu gün yanımda değil okulun kampına gitti. Yanımda olsa gidip sarılacaktım.
    Sevgiler canım..

    YanıtlaSil
  18. Tatlılar Gülcandan yorumu okudugum zaman gercekten uykudan uyanmıştım. ne kadar hoş tevafuk. Sanki beni görüyormuş gibi yazmışsınız. Günaydın hayırlı sabahlar olsun size diycem sanırım almanyada öğlen saati.
    O zaman size iyi öğlenler..
    Sevgiler..

    YanıtlaSil
  19. Bülbülü altın kafese koymuşlar vatanım demiş.Sözünü boşuna söylememiş atalarımız.Ama doğduğumuz değil doyduğuz yerde yaşamak zorunda da kalabiliyoruz.
    Dolmaya gelince eline emeğine sağlık canım.en sevdiğim yemektir.yakın olsak koşa koşa gelirdim yemeğe.
    Bu zamanda yemek seçmeyen oğlun için de annesinin küçük yaşta alıştırması için hem anneya hem delikanlıya bravo.
    Sevgilerimle...

    YanıtlaSil
  20. Seval hanım cok özledim hemde bu aralar yeğenlerim var stam sevilme zamanlarında. O kadar üzülüyorum onları o zamanda görmediğim için. telefonda seslerini duyuyorum içim gidiyor sarıp koklamak için.
    Seve seve yaparım hemen gelin.
    Benim alıştırdım bilmiyorum yoksa kendi fıtratımı. Çünkü kızım çok secici o yüzden bu marifet bana aid deyil diyorum.
    Şükürler olsun.

    YanıtlaSil
  21. tatlı dilli arkadaşım,gülümseyerek okudum satırlarını,
    ne güzelde anlatmışsın.

    ellerine sağlık,canım çok çekti ama,
    afiyet şifa olsun kuzucuklarına,

    en içten,

    sevgilerimle...

    YanıtlaSil
  22. Bir dut masalı Sevgiler yarina yapayım 5 cayına yanına da tatlı börek cörek. yapalım bir blog buluşması. Ne gezel olur . Bak blog buluşmasını da benim canım çekti..))))
    Keşke yakın olsam her kese..)))

    YanıtlaSil
  23. Çok severim,hatta bayılırım..Olsada yesek şimdi..
    Pazarda alınacaklara bide lahanayı ekleyeyim...
    Ellerine sağlık,yiyenlere de,afiyet sağlık olsun

    YanıtlaSil
  24. Ellerine sağlık canım çok güzel görünüyor, bir kaç haftadır çok yoğundum gelemedim ziyarete, sevgilerimle..

    YanıtlaSil
  25. Ellerine sağlık nefis görünüyor.Bak şimdi özlemişiz bu lezzeti en kısa zamanda yapayım bende,sevgiler

    YanıtlaSil
  26. Ablacim ne hikmetse bilmiyorum her kes çok özlemiş.
    Ya... yaza yaza benimde canım çok istedi..)))
    Yoksa benmi çok lezzetli yaptım her kes özendi. Olabilir..)))
    Teşekkürler ablacim.

    YanıtlaSil
  27. mimlendiniz :))
    umarım sizi yormamm...
    sevgilerimle...:)

    YanıtlaSil
  28. çok guzel görunuyor.ellerine sağlık artık lahanalarda cıkmaya baslıyor hemen yapmak lazım:)Sevgiler

    YanıtlaSil
  29. Samire cim,
    ellerine sağlık arkadaşım, lahana sarması kesinlikle yaprak sarmasından daha zor bence. Bizim evde ne eşim ne de çocuklar çok fazla sevmez, ben de işte idare eder :))) bu nedenle çok sık yapmıyorıum, seneden bir iki kez,sadece o kadar. Komşumuz bir abla var, o kadar nefis yapıyor ki anlatamam. İçine tavuk eti koyuyormuş!
    Çocukların yemek seçmemesi harika, ben küçükken ikizlere herşey yediriyordum ama büyüyünce işler değişiyor, bakıyorum da şimdi yemek ayırıyorlar :))
    Sevgilerimle...

    YanıtlaSil
  30. Selam Samire abla. Hic bos durmuyorsun masallah. Ayyyy Lahana sarmani gorunce o kadar canim cekti anlatamam agzimin suyu akti vallah. Bende yapayim bari:) Ablacim optum sizi.Kccccccibk.

    YanıtlaSil
  31. Canım Azra- Cemile yani sevgili Hulya inan yazarken aklımdan geçtinş Çünkü bunu resimlerekn sen de yanımdaydın. Canım çok uzak değilsin sadece San Antonio 1,5 saat. Haber et geliyorum diye yapayım. Bu vesileyle Azracımı görmüş oluruz ozledim onu çokkkk...

    YanıtlaSil
  32. Samiracım, ellerinize sağlık. Bu dolmanın tam zamanı buralarda, benzer şekilde yaparız bizde.
    Çok güzel görünüyorlar, afiyet olsun.
    Yeni yılınızı kutlar, mutluluk, sağlık ve huzur getirmesini dilerim size ve sevdiklerinize.
    Sevgiler.

    YanıtlaSil
  33. Ellerinize sağlik bende 15 yıldır Azerbaycan'da yaşayan bir Türkiyeli olarak Türkiyeli diyorum çünkü hepimiz Türküz az çok değişse de adet ananeler çok benziyor ve buranın dolmalarına o kadar çok alıştık ki artık canımız dolma isterken bile Azeri versiyonunu istiyor desem yalan olmaz...Sevgiler...

    YanıtlaSil

Teşekkürler yorum yazdığınız için .. Beni çook mutlu ettiniz. :)

✿Mutfak Dili ✿ © Ocak-2015. Destek-Blogger

Blog design-Tasarım-GÜL TASARİM